Artykuły


Zainteresowany reklamą? Napisz do Nas!

fot. Radek Niezgorski - Pearlscale Crown

Chciałbym poruszyć podstawowy temat, który dla niektórych akwarystów nie jest do końca jasny. Wielu ludzi ma pytania dotyczące barwy ryby,  dlaczego ta barwa się zmienia. Najczęściej zadawane pytanie dotyczy straty koloru u czarnych odmian. Od czego zależy to, że jedne ryby są pięknie wybarwione, a inne blade i bez koloru? 

W moim artykule pragnę pokazać w jaki sposób utrzymać kolor ryby i mam nadzieję, że odpowiem w nim na większość pytań akwarystów zainteresowanych złotymi rybkami.

Pewnym jest, że kolor złotych rybek jest kluczowy dzięki barwom i pracy ludzi podczas krzyżowania odmian kolorystycznych. To wszystko dzieje się, aby otrzymywać ryby od koloru matowego, po czarny, czy chociażby niebieski. Zaraz po budowie ciała i płetwach, kolor to najważniejszy wskaźnik zdrowia i kondycji. Tak naprawdę to właśnie on jest pierwszym bodźcem, który każe nam zakupić dany gatunek.

Na początek jeżeli chodzi o ubarwienie, złote rybki mają trzy podstawowe skale kolorystyzne:

- metaliczny
- perłowy
- matowy

Skala ta odpowiada za możliwości kolorów do uzsykania oraz stabilność barw. 


fot. Radek Niezgorski - Złote rybki

Skala metaliczna posiada solidną powłokę guaniny. Jest to pigment, który załamuje czyste światło słoneczne. Komórki posiadające guaninę nazywane są irydoforami. Są  to komórki barwnikowe odbijające światło dzięki płytkom, bądź krystalicznym schemochromom tworzonym z guaniny. To właśnie ona sprawia, że ryby mają  połyskujący wygląd w świetle słonecznym.

Pigment zwany guaniną obecny jest w różnych częściach ciała, takich jak np. płytka skrzelowa. Kiedy komórki pigmentowe są czerwone, lub czarne i komórki te pokryte są guaniną, nasze oko widzi ryby w kolorach czerwonym i czarnym błyszczącym. Gdy zabraknie komórek pigmentowych w kolorach czerwieni, lub czerni, a komórki pokryte są guaniną nasze oko widzi kolor biały, lub srebrny.

Metalowa skala to kolor pomarańczowy, czerwony, biały, żółty, czarny, metaliczny niebieski, brąz oraz mix kolorów.

Najczęstszymi kolorami metalik są pomarańczowy i czerwony (najbardziej popularne kolory złotych rybek). Produkowane są one przez czerwone komórki barwnikowe nazywane erythrophores które posiadają prawie wszystkie zwierzęta na świecie: gady, płazy, ptaki, ssaki, bakterie i oczywiście ryby. Żółte komórki nazywamy xanthophores. Obie te komórki (czerwona i żółta) występują razem. Gęstość komórek barwnikowych oraz względna liczba dwóch typów produkuje rożne odcienie kolorów żółtego, pomarańczowego oraz czerwonego. Kolor tych ryb jest raczej stabilny i nigdy nie zniknie całkowicie. Jest oczywiście tak, że dieta i środowisko mają pewien wpływ na nasycenie kolorów, ale rzadko na zmianę odcienia.

Kolorem często spotykanym jest kolor czerwono - biały. Praktycznie każdy rodzaj złotych rybek można spotkać w tym kolorze. Najczęściej dominuje właśnie biały, za czym idzie bardziej intensywny kolor czerwony. W prawie wszystkich przypadkach komórki barwnikowe xanthophores są obecne, ale erythophores sa produkowane w takiej gęstości, że czerwony jest tak naprawdę żółty.  Urozmaicone kolory czerwony i biały są dość stabilne, choć czasami biały kolor może zmniejszyć niewiele swój obszar.

Metaliczne kolory są słabo dziedziczone. Złota rybka tak naprawdę nie dziedziczy wzorów, czy też kolorów. Barwny wzór jest tworzony podczas wczesnych etapów rozwoju. Za to na pewno dziedziczony jest potencjał do tworzenia zróżnicowanych kolorów, ale nigdy potomstwo nie będzie miało takiego samego wzoru jak rodzice. Jeżeli posiadamy dwie odmiany: czerwoną i białą, to większość potomstwa będzie pomarańczowe, lub czerwone. Tylko nieliczne będą czerwono-białe, przy czym jeszcze mniej metalicznych.


fot. Radek Niezgorski - Złote rybki

Kolejnym popularnym kolorem wśród złotych rybek jest czarny (wytwarzany z melaniny i pigmentu melanoforów). Omawiając to ubarwienie, trzeba wspomnieć o procesie demetalizacji. 

Zaczniemy od pierwszych dni złotej rybki. To właśnie w tym czasie powstaje pierwszy kolor zielonkawo - brązowy, zwany potocznie umaszczeniem "dzikim" (ponieważ jest podobny do umaszczenia dzikiego karasia). Dzikie ubarwienie, to połączenie pigmentów żółtych, czerwonych i czarnych. W wieku około 3 miesięcy wiele ryb przechodzi okres demetalizacji. W jego trakcie pigmenty czarnej barwy ilościowo nasilają się, a ryba staje się ciemna. Następnie melanina jest niszczona pozostawiając tylko komórki pigmentowe o barwie czerwonej i żółtej, lub czerwono - białej oraz mix kolorów.

Czarne złote rybki przeszły pierwszy etap demetalizacji. Ilość czarnego pigmentu wzrasta. Nie przechodzą one dalszego procesu demetalizacji, a co za tym idzie czarne pigmenty nie są  w późniejszym okresie niszczone. Kolorystyka ta jest silnie związana z teleskopami. Trudno jest teraz otrzymać czarną rybkę bez udziału teleskopa. Warto dodać, iż nie wszystkie ryby koloru czarnego są takiej samej urody. Większość ma jaśniejsze brzuchy, a osobniki o najjaśniejszych maja większe szanse na przejście demetalizacji, czyli wyniszczenie czarnego pigmentu. Złote rybki o trójkolorowym ubarwieniu są atrakcyjniejsze i bardziej popularne ze względu na wygląd. Nie ma jednak gwarancji iż czarny kolor zostanie utrzymany w pewnym momencie w przyszłości.

Ponieważ gen czarnych rybek w celu utrzymania metalicznego koloru jest silnie związany z teleskopami, u innych odmian istnieje większe ryzyko utraty tego koloru w późniejszym okresie życia.

Czarny Ranchu może mieć przyjemny kolor, lecz trudno ten kolor utrzymać. Pewnego rodzaju sekretem hodowców złotych rybek jest jedyna metoda utrzymania czarnego, pięknego koloru. Chodzi tutaj o wystawienie ryb na dużą ilość naturalnego światła słonecznego. Na dzisiejszym rynku dominują Ranchu z Chin oraz Tajlandii. Pierwszy jest bardziej imponujący jeżeli chodzi o wygląd, ale kolor nie jest tak intensywny. Ranchu z Tajlandii mają głęboki czarny kolor, ale gorzej wyglądający kształt.

W przypadku koloru Calico mamy do czynienia z tym samym zestawem kolorów pigmentów, czyli czarny, czerwony oraz żółty. Zmiana ilości guaniny oraz rozmieszczeniu pigmentów ma wpływ na to jakie kolory są wyraźne. Niektóre złote rybki mają solidną warstwę guaniny na spodzie, zaś więcej pigmentów na górnej warstwie łusek. Sprawia to, że łuski te wyglądają jak normalne metaliczne łuski. W innej skali Calico gdzie warstwa guaniny występuje w zewnętrznych warstwach i jest rozproszona, ryba będzie bardziej matowa, a jej ciało staje się perłowe w połączeniu z jasnymi łuskami. 


fot. Radek Niezgorski - Bubble eye

Ryby u których guanina jest rozproszona mają barwę tak zwaną perłową. W barwie perłowej czarny pigment rozmieszczony na różnych głębokościach postrzegany jest inaczej dla naszego oka. Oznacza to, że w górnych warstwach skóry pojawia się czarny pigment w odcieniu szarym, a ten sam pigment umieszczony głęboko pod skórą dla naszego oka wydaje się być niebieski. Kolor niebieski w perłowej skali jest naprawdę koloru niebieskiego. Na ciele ryby tego typu mogą się pojawić prawdziwe palety barw, które się mieszają. Często z połączeń kolorów od żółtego, niebieskiego, czerwonego, szarego w połączeniu z innymi odcieniami mogą tworzyć się takie kolory jak fioletowy, czy brązowy w wielu odcieniach. Osobniki wyglądają wtedy jakby były pomalowane ludzką ręką.

Kolej na skalę matową.

Matowy kolor pozbawiony jest błyszczącej guaniny. Można powiedzieć, że ryba jest przeźroczysta, co z wiekiem się zmienia. Złota rybka o urodzie matowej posiada skalę matową, która jest pozbawiona pigmentów czarnych, czerwonych i żółtych. Kolory te mogą występować w śladowych ilościach. Młode okazy w skali matowej mają różowy kolor, nie za sprawą pigmentacji, a za sprawą krwi, która płynie pod skórą.

Jak pracować nad kolorem swojej złotej rybki?

Intensywność ubarwienia złotej rybki zależy od środowiska i diety. Osobniki trzymane tylko w akwarium potrzebują pomocy w idealnym wybarwieniu. Warto poświęcić uwagę i przeanalizować pokarmy różnych firm. To przy ich pomocy nasze ryby są w lepszej kondycji, co przekłada się na wygląd i zdrowie.

Faktem jest, że ryby w akwarium pod sztucznym oświetleniem nie będą tak pięknie wybarwione, jak w odkrytym oczku wodnym na słońcu. Warto więc posiadać silne światło w akwarium. Około 6000 stopni Kelvina jest wstanie wybarwiać nam pięknie ryby, ale nadmiar światła w akwarium może przyspieszyć rozrost glonów, co utrudnia utrzymanie zbiornika w czystości.

Sztuczne światło nigdy nie zapewni widma światła słonecznego. Być może wpływ na ubarwienie ryb ma promieniowanie ultrafioletowe oraz dieta, która w oczku wodnym jest wzbogacona w glony, czy larwy owadów. Wraz z pokarmem sypanym tworzy to recepturę na idealnie wybarwione welony. Osobiście latem trzymam swoje rybki w oczku wodnym, a ich kolory są niesamowite. Wtedy to czerwony staje się bardziej żywy, pomarańczowy ciemniejszy, zaś czarny głębszy.


fot. Radek Niezgorski - Blue oranda

Biały kolor może ucierpieć w oczku z powodu glonów i roślin które są w diecie tych ryb. Żółty pigment, który tam występuje może odkładać się w białych partiach ciała. Aby podtrzymać biały kolor polecam do tego zabiegu pokarmy na podbicie białego koloru.

Co do parametrów wody, pewnym jest że twarda woda zintensyfikuje kolor czarny. Miękka woda nie ma aż takiego wpływu. Częsta manipulacja przy pH wody odbija się na jakości kolorów, więc nmależy zwrócić na to szczególną uwagę.

Większość odmian barwnych może mieć dowolne kolory. Wyjątek stanowią posiadające unikatową barwę i tylko takie są uznawane przez hodowców.

Shubunkin posiada tylko jedną barwę Calico

Jinkiny są zawsze metaliczne czerwone, a także czerwone z białym, choć znakiem rozpoznawczym tej ryby jest ogon w kształcie litery X. 

Cenione są najbardziej te sztuki, które mają zabarwione tylko płetwy, wargi i płytkę skrzelową. Większość takich okazów pozyskuje się dzięki octowi śliwkowemu, który idealnie odbarwia czerwone łuski na biało. Ocet ten nie szkodzi rybie, choć czynność nie jest łatwa i pochłania dużo czasu.

Nankiny są zawsze metaliczne czerwone i czerwone z białym. 

Tosakin jest zawsze czerwony, brązowy i zielony, ale tutaj tak samo znakiem rozpoznawczym jest piękny ogon przypominający wachlarz.

Japoński Ranchu z kolei powinien mieć z góry widoczny metaliczny kolor czerwony, biały lub barwny.

Istnieją również terminy określające określające ubarwienie jak:

Apache - metaliczny czerwony lub pomarańczowy

Tanchu - metaliczne białe rybki z czerwoną kropką na głowie.

Kuchibeni - to biała ryba i czerwonych ustach

Metalik biały Oranda z Czerwoną czapką to Red Cap jak i Lionhead, który występuje w takiej odmianie. Ranchu o takiej urodzie zwykle nazywane jest po prostu Ranchu Red & White.

Reasumując artykuł, aby zapewnić idealne wybarwienie złotych rybek, należy zadbać o dobrą dietę. Ważne jest, aby używać wszystkiego z umiarem, to znaczy: nie za dużo światła jeżeli chodzi o akwarium, karmić karmami tylko wybarwiającymi, pamiętać o tym, że taka dieta jest zbyt uboga. Trzeba po prostu postarać się o dobre warunki, a kolor zadba o siebie sam. Jeżeli Twoja ryba jest blada, a jej kolor nie jest imponujący, warto zastanowić się nad tym, co robimy źle.

© Akwarysta.EU 2014 - 2024

Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie całości, lub części zamieszczonych materiałów zabronione!